حجت الاسلام والمسلمین فاضلیان سخنان خود را این گونه آغاز نمود : پایه های تشکیل دهنده اخلاق پنج عامل است ؛  عامل اول وراثت می باشد . در وراثت باید به مبحث ازدواج واولاد پرداخت . در زمینه ازدواج ایشان روایتی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) را بیان کرد : “کسانی که ازداوج نکرده اند دینشان کامل نیست . “در مبحث اولاد نیز سه مرحله قابل بررسی است ؛ الف ) دوران بارداری که این مرحله از منظر اهل بیت (علیهم السلام) مرحله بسیار حساسی است . حضرت علی (علیه السلام ) به عقیل می فرمایند :” لتلد لی غلاما فارسا ” یعنی اینکه همسری برای من انتخاب کن که فرزند شجاع و دلیری بیاورد . ب) دوران شیر خوارگی که در این دوران طبع ها قابل تغییر هستند . ج) مرحله پس از تولد

ایشان  در ادامه افزود : عامل دوم تغذیه است و اشاره به آیه 24 سوره عبس کرد :” فلینظر الانسان الی طعامه ” و تاکید کرد لام که در آیه آمده لام امر است برای وجوب و لزوم و طعام که در آیه آمده است نیز دو گونه است ؛ طعام جسمی ،که این نوع شامل طعام پاک ، نجس ، حلال ، حرام ، مکروه ، مستحب ، و مباح می باشد ؛ نوع دوم  آن طعام روحی است که مراد همان علم است . در روایتی از امام صادق )علیه السلام( آمده است منظور از “إلی طعامه یعنی إلی علمه عمن یأخذه ” است .

وی عامل سوم از پایه های اخلاق را محیط و جامعه معرفی کرد . در رابطه با عامل جامعه که آیا اصالت با فرد است یا جامعه فرمود سه نظریه وجود دارد :

نظریه اول - اگزیستانسیالیسم یا اصالت الفرد

نظریه دوم- کمونیسم یا اصالت الجمع

نظریه سوم – اعتدال بین دو نظریه بالا است که این نظر اسلام است و مراد این است که جمع در فرد و فرد در جمع است.

مدیر حوزه های علمیه استان در پایان به دو عامل شغل و رفیق هم تأکید کرد و گفت : این دو عامل نیز تأثیر بسزایی در اخلاق و پایه های اخلاقی انسان دارد .

صفحات: 1· 2